Wakulima katika Kaunti ya Kirinyaga wanavuna sana kutokana na miradi ya unyunyiziaji mashamba maji iliyoanzishwa na Serikali ya Kaunti.
Miradi hiyo inayolenga kuongeza upatikanaji wa maji ya kunyunyizia mashamba imewezesha familia nyingi kufanya kilimo cha kujikimu hivyo kuongeza tija ya kilimo, kupunguza uhaba wa chakula na kuinua hali ya maisha ya familia nyingi vijijini.
Chini ya mpango wa kina wa Gavana Anne Waiguru wa kuongeza mtandao wa usambazaji wa maji ya majumbani na ya kilimo kwa wakazi wa kaunti hiyo, zaidi ya miradi 70 ya maji imekamilika huku miradi mingine 80 ikiendelea.
Gavana huyo amekuwa akisambaza mabomba ya maji na vifaa vya kuweka maji pamoja na kufadhili uwekaji vichuguu vidogo kwa miradi mbalimbali katika kaunti nzima.
Alisema utawala wake umejitolea kusaidia wakulima kuongeza uzalishaji wa kilimo kwa kuzingatia uhaba wa rasilimali na mabadiliko ya hali ya hewa.
Moja ya kati miradi iliyofanikiwa ni ule wa Kiamuka katika Kata ya Mutira iliyopo Kirinyaga ya Kati, unaonufaisha familia 800 na umekuwa ukibadilisha familia kupitia kilimo cha mazao ya kujikimu kinachowezeshwa na usimamizi bora wa maji hata kama hakuna mvua.
Ingawa mashamba yanayohudumiwa na mradi kwa jumla yana rotuba na uwezo wa kuzalisha mavuno mengi, kilimo kilikuwa changamoto kutokana na kutegemea zaidi mvua.
Hii ingewafanya wakulima kulima tu wakati wa misimu ya mvua na hivyo kuziweka familia nyingi kwenye uhaba wa chakula.
Pamoja na kukamilika kwa mradi, hata hivyo, taswira imebadilika na wakulima sasa wanaweza kunyunyizia mashamba yao maji na kupata mavuno mengi mwaka mzima.
John Maina, mkazi wa kijiji cha Kariko na mmoja wa wanufaika wa mradi huu alisimulia jinsi walivyokuwa wakichota maji mtoni kwa kutumia makopo ya jeri, kazi ya kuchosha na ya kupoteza muda ambayo mara nyingi iliwanyima muda wa kuhudhuria shughuli nyingine.
Lakini kwa mradi huo, wanatenga dakika chache tu kumwagilia mazao yao na kisha kuendelea na majukumu yao mengine.
“Kabla ya mradi kuanzishwa, tulitatizika kulima chakula cha kutosha kwa ajili ya familia zetu lakini sasa tunaweza kunyunyizia mashamba yetu maji na kupanda mimea kama mboga ambapo tunazalisha za kutosha kwa ajili ya familia zetu na za ziada za kuuza sokoni hivyo kujitengenezea ajira.” alisema Maina.
Peter Muthii, Mwenyekiti wa mradi wa Maji ya Umwagiliaji Kiamuka, alisema kuwa upatikanaji wa maji umewanufaisha sana wakulima kwani sasa wanaweza kulima hata wakati wa kiangazi tofauti na hapo awali wakati wanategemea tu mvua kwa kilimo.
Alisema licha ya kuwa msimu wa kiangazi, alitarajia kuvuna takriban kreti tano za nyanya kutoka sehemu yake ndogo ya ardhi. Kwa mapato kutoka kwa shamba lake, ana uwezo wa kulisha na kusomesha watoto wake watatu na kujitengenezea kazi.
“Serikali ya Kaunti imekuwa ikitusaidia kwa mabomba ya kusambaza maji, mifereji midogo midogo pamoja na mafunzo ya matumizi sahihi na matengenezo ya mifumo ya umwagiliaji.
Mashamba mengi katika eneo hili huwa ya kijani kibichi kwa vile wakulima hawalazimiki kusubiri mvua ili kukuza mazao yao.” Alisema Mwenyekiti.
Jirani yake, Bernard Ngirigacha, analima kabichi katika shamba lake dogo ambako anatarajia kuvuna si chini ya Ksh. Kabeji yenye thamani ya 50,000, jambo ambalo hangeweza kuota kabla ya kuunganishwa na maji ya umwagiliaji.
Lucy Nyakio Karimi ambaye ni mkulima mdogo kutoka kijiji cha Kiriguini pia anavuna kutoka mradi wa maji wa Kiamuka.
Katika shamba lake, yeye hupanda kabichi, kale, capsicum, vitunguu vya spring ambavyo hutumia kulisha familia yake na kuuza ziada ili kukidhi mahitaji mengine ya kaya.
Pia ameajiri watu kadhaa kutunza shamba lake hivyo kutengeneza fursa za ajira.
Hadithi ya Nyakio’s inafanana na ile ya Roselyn Muriithi, afisa mstaafu wa serikali ambaye sasa ni mkulima mdogo.
Kwa maji ya umwagiliaji, halazimiki tena kwenda sokoni kununua mboga kwa vile anazipata kutoka shambani kwake
Analima kahawa, mboga za aina mbalimbali pamoja na ufugaji. Wakulima wengi hutumia njia za umwagiliaji wa kunyunyizia maji wakati wachache wao wameweka mifumo ya umwagiliaji kwa njia ya matone.
Mjumbe wa Kamati ya Utendaji ya Kaunti ya Maji na Umwagiliaji, James Kinyua Mutugi, alisema kuwa Kiamuka ni moja ya athari za mpango ulioratibiwa vyema na Gavana Waiguru kuhakikisha kuwa watu wa Kirinyaga wananufaika na serikali ya kaunti kupitia ushirikiano huo wa kimkakati.
“Miradi kama hii inatoa fursa ya kuunda nafasi za kazi kupitia kilimo ikizingatiwa kuwa ndio tegemeo kuu la kaunti yetu.
Serikali ya Kaunti inapanua mtandao wa usambazaji maji ili kufikia kaya zaidi huku takriban familia 100,000 zikilengwa kwa miradi ya maji ya umwagiliaji katika kaunti nzima.
Tunalenga kuhakikisha kuwa watu wetu wanajishughulisha kiuchumi na kwamba viwango vyao vya maisha vinainuliwa,” alisema CEC.
